Παρασκευή 7 Νοεμβρίου 2008

ΚΡΙΣΗ : ΚΑΤΑΡΕΥΣΗ ή ΑΝΑΤΡΟΠΗ ΤΟΥ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ;

Θέσεις της Πρωτοβουλίας Διαλόγου για ένα Νέο Ουμανισμό

Κώστας Λάμπος
Prodial21@gmail.com


1. Η κρίση ως έννοια

Η ιστορία διδάσκει πως η κρίση στη φύση, στη ζωή, στην κοινωνία είναι μια κατάσταση που σηματοδοτεί το τέλος μιάς συνθήκης και την απαρχή μιάς άλλης νέας συνθήκης, η οποία περιέχει καινούργια δυναμικά στοιχεία που διαμορφώνουν και κατά συνέπεια προσδιορίζουν το πρόσημο της νέας συνθήκης.

Με αυτή την έννοια μπορούμε να διακρίνουμε τις κρίσεις σε κρίσεις ακμής που οδηγούν , σε μια ανώτερη ποιότητα, δηλαδή στην πρόοδο και σε κρίσεις παρακμής, κρίσεις εκφυλισμού, κρίσεις θανάτου, που συνειδητά εμποδίζουν την πρόοδο για να βάλουν «τέλος στην ιστορία».

Κάθε πρόοδος, όπως και κάθε πισωγύρισμα της ανθρωπότητας συνοδεύτηκε από μια μεγάλη κρίση, κρίση οικονομική, κρίση κοινωνική, κρίση θεσμών, κρίση αξιών, κρίση ακμής ή κρίση παρακμής, ανάλογα με το αποτέλεσμα και το πρόσημο της νέας ισορροπίας, το οποίο διαμορφώθηκε στο πεδίο της σύγκρουσης των θετικών και των αρνητικών κοινωνικών φορτίων, των προοδευτικών και των αντιδραστικών δυνάμεων.

2. Η φύση της σημερινής «χρηματοπιστωτικής» κρίσης

Η οικονομία, ως διαδικασία παραγωγής αξιών χρήσης, ή ως διαδικασία παραγωγής ανταλλακτικών αξιών και κοινωνικού πλούτου και κύρια ως διαδικασία κατανομής αυτού του πλούτου, αποτέλεσε, στην ιστορική διαδρομή της ανθρωπότητας, το κατεξοχήν πεδίο σύγκρουσης των κοινωνικών δυνάμεων, μεταξύ των παραγωγών από τη μια μεριά και των διαχειριστών-σφετεριστών του πλούτου από την άλλη, για τη δικαιότερη κατανομή του οι πρώτοι και για την ακόμα πιο άδικη κατανομή του οι δεύτεροι.

Ανάλογα με τη συγκυρία που κάθε φορά διαμορφώνει η αναρχία της κοινωνικά ανεξέλεγκτης οικονομικής παραγωγής, σε συνθήκες καπιταλισμού, οι κρίσεις, που η μια διαδέχεται την άλλη, αποκτούν ειδικά χαρακτηριστικά και εμφανίζονται ως κρίση υπερπαραγωγής, κρίση πληθωρισμού, κρίση στασιμότητας, κρίση στασιμοπληθωρισμού, κρίση ενεργειακή, κρίση διατροφική, κρίση ρευστότητας, κρίση πιστωτική, κρίση χρηματοπιστωτική και …δεν συμμαζεύεται.

Αυτή η πραγματικότητα δεν επιτρέπει να κατανοήσουμε και πολύ περισσότερο να προσπαθούμε να αντιμετωπίσουμε την εκάστοτε κρίση σαν ένα ανεξάρτητο γεγονός που έρχεται τυχαία και από το πουθενά. Αντίθετα η κάθε κρίση αποτελεί καρπό της σειράς των προηγούμενων κρίσεων και ταυτόχρονα το σπόρο των επόμενων κρίσεων. Σε τελική ανάλυση η εκάστοτε επιμέρους κρίση δεν είναι παρά έκφραση της χαοτικής φύσης, του ανορθολογισμού, δηλαδή της παθογένειας του συστήματος και συνεπώς στην ουσία της είναι μια συστημική κρίση.

Η σημερινή, η λεγόμενη χρηματοπιστωτική κρίση, αποτελεί, ως λειτουργική ανωμαλία που προκαλείται από την χαοτική φύση του καπιταλισμού, τυπική έκφραση της συνολικής κρίσης του νεοφιλελεύθερα παγκοσμιοποιημένου καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής. Η φιλολογία που αναπτύσσεται γύρω από τη φύση της συγκεκριμένης κρίσης είναι συγκεχυμένη. Από τη μια μεριά βρίσκονται οι απόψεις εκείνες που τη θεωρούν σύμπτωμα ανεξάρτητο από τη φύση του καπιταλισμού, τη θεωρούν ειδική λειτουργική ανωμαλία του «χρηματοπιστωτικού συστήματος» και όχι δομική ανωμαλία του καπιταλισμού, η οποία υποτίθεται ότι σχετίζεται με τις κακές προβλέψεις, με την κακή διαχείριση ή, με την απληστία των golden boys και των μεγαλοεπιχειρηματιών. Αυτή η άποψη πλάθεται και αναπαράγεται από την αστική διανόηση στα πλαίσια του επαγγελματικού της ρόλου στην υπηρεσία του υποτίθεται «αιώνιου καπιταλισμού». Έτσι αθωώνεται το σύστημα με την υπόσχεση πως θα γίνει καλύτερο, μέχρι να διαπράξει το επόμενο , συνήθως, φρικτότερο έγκλημά του σε βάρος της κοινωνίας, της φύσης, της ανθρωπότητας και του πολιτισμού.

Η άλλη αντίληψη αντιμετωπίζει τις κρίσεις σαν μια φυσική εκφυλιστική διαδικασία του καπιταλισμού , η οποία αργά ή γρήγορα θα τον οδηγήσει στην κατάρρευση. Η πραγματικότητα βέβαια είναι ότι οι κρίσεις του καπιταλισμού κατά τον 20ο αιώνα, όπως και τρέχουσα κρίση ήταν και είναι κρίσεις παρακμής με την έννοια πως εκφράζουν την ανικανότητα του καπιταλισμού να οδηγήσει την εξέλιξη της ανθρωπότητας σε διευρυμένη-οικουμενική ευημερία, δικαιοσύνη και ελευθερία, όπως άλλωστε υποσχέθηκε, όταν οι Λαοί πάλευαν να απαλλαγούν από το σκοταδιστικό μεσαίωνα και τη βάρβαρη φεουδαρχία.

Αυτό όμως δεν σημαίνει πως η παρακμή του καπιταλισμού οδηγεί αυτόματα και στην κατάρρευσή του. Αντίθετα ο καπιταλισμός της παρακμής γίνεται ακόμα πιο επικίνδυνος και πιο επιθετικός απέναντι στη φύση, απέναντι στην Εργασία, τη Γνώση, τον Πολιτισμό, απέναντι στην ανθρωπότητα και στην ίδια τη ζωή, με αποτέλεσμα να οργανώνει τις καταστροφικές κρίσεις του με τρόπο ώστε να γεφυρώνει βέβαια τις εσωτερικές του αντιφάσεις-αντιθέσεις με τη στρατηγική της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης, προϋπόθεση απαραίτητη για να εξουδετερώνει τη δυσαρέσκεια των εργαζόμενων και να ακυρώνει κάθε προοπτική κοινωνικής ανατροπής του.

Έτσι η νεοφιλελεύθερη καπιταλιστική παγκοσμιοποίηση, ως τακτική του αμερικανισμού, δηλαδή του πολύ μεγάλου κεφαλαίου, του ηγεμονικού κεφάλαιου καλείται να υπηρετήσει το βασικό στρατηγικό στόχο του που είναι η εσωτερική αναδιάρθρωσή του στην κατεύθυνση της ακόμα μεγαλύτερης συσσώρευσης και της ακόμα μεγαλύτερης συγκεντροποίησης του πλούτου, πράγμα που αναπόφευκτα σημαίνει ακόμα μεγαλύτερη συγκεντροποίηση της εξουσίας του πάνω στην ανθρωπότητα.

Βέβαια η εντατικοποίηση της διαδικασίας της καπιταλιστικής συγκεντροποίησης σήμαινε πάντα και συνεχίζει να σημαίνει χρεοκοπία, αγορά ή συγχώνευση εκατοντάδων χιλιάδων επιχειρήσεων και κατά συνέπεια σημαίνει την προλεταριοποίηση, δηλαδή το θάνατο εκατοντάδων χιλιάδων καπιταλιστών, ως καπιταλιστών, σύμφωνα με τη βασική αρχή του καπιταλιστικού ανταγωνισμού «ο θάνατός σου, η ζωή μ ου».

Συνέπεια αυτού του ενδοταξικού εμφύλιου πολέμου μεταξύ των μεμονωμένων μικρών και μεγάλων καπιταλιστών αλλά και κύρια μεταξύ των καπιταλιστικών χωρών που διεκδικούν την παγκόσμια ηγεμονία, όπως οι Ενωμένες Πολιτείες της Αμερικής, η Ευρωπαϊκή Ένωση, η Ρωσία και η Κίνα, είναι η συγκέντρωση του «ελέγχου της αγοράς», δηλαδή του πλούτου σε όλο και λιγότερα χέρια με άμεσο αποτέλεσμα την ακόμα μεγαλύτερη αποξένωση της κοινωνίας-ανθρωπότητας από τον πλούτο της, πράγμα που αποτυπώνεται στην καθημερινή διεύρυνση της παγκόσμιας εξαθλίωσης, αλλά και, στη μετατόπιση του κέντρου βάρους της οικονομικής δραστηριότητας από τους τομείς παραγωγής αγαθών για κοινωνική ευημερία στους τομείς της εξουσίας, της ασφάλειας και του πολέμου, για λογαριασμό της παγκόσμιας ηγεμονίας.

Σημαίνει ακόμα πως δεκάδες χώρες θα χρεοκοπήσουν, ή θα αναγκαστούν για να αποφύγουν τη χρεοκοπία να καταφύγουν στην αναζήτηση προστασίας και στο δανεισμό από τους ισχυρούς και να τεθούν υπό τον έλεγχο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Παγκόσμιας Τράπεζας, πράγμα που αναγκαστικά οδηγεί στην εκχώρηση και στην απώλεια της εθνικής ανεξαρτησίας τους.

Σημαίνει επίσης ότι πρόκειται για ένα σκληρό οικονομικό πόλεμο που σκοπό έχει την κατάκτηση, τη διατήρηση, ή και την επανάκτηση σφαιρών επιρροής, μια διαδικασία που μπορεί να οδηγήσει ακόμα και στην αναδιάταξη του συσχετισμού δύναμης μεταξύ των διεκδικητών της παγκόσμιας ηγεμονίας.

Τέλος, αυτή η νέα βίαιη συγκεντροποίηση του παγκόσμιου πλούτου, που δεν είναι τόσο αποτέλεσμα κακών οικονομικών μέτρων, αλλά αποτέλεσμα στρατηγικής πολιτικής επιλογής του Κεφάλαιου, σημαίνει παραπέρα διεύρυνση της φτώχειας και της εξαθλίωσης των εργαζόμενων, υποχώρηση μέχρι εξαφάνισης του κράτους πρόνοιας, σημαίνει την πλήρη απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων, την ελαχιστοποίηση της αμοιβής της εργασίας, τη διόγκωση της ανεργίας, τον παραπέρα περιορισμό των ελευθεριών και φυσικά σημαίνει περαιτέρω συρρίκνωση της ήδη χλωμής αντιπροσωπευτικής αστικής Δημοκρατίας με προοπτική ένα απόλυτο παγκοσμιοποιημένο φασισμό, την απόλυτη βαρβαρότητα.

3. Κατάρρευση ή ανατροπή;

Από όσα προηγήθηκαν, κατά την άποψη της Πρωτοβουλίας Διαλόγου για ένα Νέο Ουμανισμό, (www.infonewhumanism.blogspot.com), καταλήγουμε στα παρακάτω συμπεράσματα:

1. Είναι προφανές πως ο μανιακός καπιταλισμός αποτρελάθηκε και προσπαθεί να κρατηθεί στη ζωή με φάρμακο τις όλο και συχνότερες, όλο και μεγαλύτερες καταστροφικές κρίσεις.

2. Όσο και στο βαθμό που η ανθρωπότητα ΔΕΝ είναι αποφασισμένη να οργανώσει τη ζωή της και το μέλλον της με διαφορετικό τρόπο, τόσο ο καπιταλισμός θα κυριαρχεί, θα καταστρέφει, θα εξαθλιώνει και θα ανανεώνει την κυριαρχία του μέσα από ελεγχόμενες ή μη ελεγχόμενες κρίσεις δομικής και λειτουργικής αναδιάρθρωσης και ανασυγκρότησής του.

3. Βέβαια στο να μην ξέρει, να μην θέλει και να μην μπορεί η ανθρωπότητα να ανατρέψει τον καπιταλισμό για να οργανώσει τη ζωή και το μέλλον της με διαφορετικό τρόπο, συμβάλλει και η θεωρία «σοβαρών» οικονομολόγων και πολλών οικονομολογούντων, που την παπαγαλίζουν όλου του κόσμου οι πολιτικάντηδες, περί κρίσης στη σφαίρα της «μη-πραγματικής οικονομίας», η οποία, όπως προβλέπουν, δεν θα αγγίξει την «πραγματική οικονομία», αλλά κι αν την αγγίξει θα ξεπεραστεί αργά ή γρήγορα ως ελαφρά ύφεση, οπότε θα ξανάρθουν πάλι καλές καπιταλιστικές μέρες και για να συμβεί αυτό θα πρέπει η ανθρωπότητα να δεχθεί τα σχέδια Πόλσον, Μπράουν,…, ακόμα και του Αλογοσκούφη, για να «ταΐσουν» με τρισεκατομμύρια φόρους τις αχόρταγες τράπεζες

4. Και βέβαια όλοι αυτοί οι «θεωρητικοί» δεν έχουν αντιληφθεί πως το 100% των χωρών του Τρίτου Κόσμου, δηλαδή περίπου το 90% των χωρών του πλανήτη και το 95% του παγκόσμιου πληθυσμού λειτουργούν και ζουν μόνιμα σε καθεστώς ύφεσης, γιατί ο ύστερος μητροπολιτικός-ηγεμονικός καπιταλισμός δεν μπορεί πιά να λειτουργήσει σε συνθήκες, οι οποίες αμφισβητούν τις δομές της ανισόμερης ανάπτυξης και της άνισης ανταλλαγής, δομές που διευκολύνουν τη λεηλασία του πλανήτη από το ηγεμονικό κεφάλαιο.

5. Πρόκειται φυσικά για απολογητικές θεωρίες όπου το τραγικό ταυτίζεται με το γελοίο, κι’ αυτό γιατί δεν υπάρχουν δυό οικονομίες, η μη-πραγματική και η πραγματική οικονομία, αλλά μόνο μία. Υπάρχει μόνο μια οικονομία, η χαοτική-ανορθολογική-σπάταλη-αντικοινωνική καπιταλιστική οικονομία της ανισότητας και συνεπώς της ανελευθερίας, του πλούτου και συνεπώς της φτώχειας και της δυστυχίας, των κρίσεων και συνεπώς των πολέμων, της παρακμής και συνεπώς της βαρβαρότητας.

6. Το τραγικό είναι πως κάποιοι «θεωρητικοί», αλλά και κάποια «αριστερά» κόμματα τριτοτεταρτοδιεθνιστικής κοπής, ξεχασμένα από την ίδια την ιστορία τους που θεωρούν πως οι κρίσεις του καπιταλισμού, που οδηγούν όλο και περισσότερους ανθρώπους στην εξαθλίωση, ουσιαστικά οδηγούν τους εργαζόμενους στη σοσιαλιστική επανάσταση, παρά την αντίθετη ιστορική εμπειρία, σύμφωνα με την οποία η εξαθλίωση των εργαζόμενων δεν οδηγεί αριστερά στη σοσιαλιστική επανάσταση, αλλά δεξιά σε κάποιου είδους κρατισμό, σε κάποιο φασισμό, σε κάποια εξαθλιωμένη εθνικοσοσιαλιστική αντεπανάσταση.

7. Το ίδιο τραγική είναι και η αντίληψη των σοσιαλδημοκρατών, παλιών, εκσυγχρονιστών και «νέων», που θριαμβολογούν γιατί νομίζουν πως η κρίση του νεοφιλελευθερισμού τους καλεί να κυβερνήσουν ή να ξανακυβερνήσουν και να εφαρμόσουν τις συνταγές του J.M.Keynes για τη, για μια ακόμα φορά, σωτηρία του καπιταλισμού.

8. Γι’ αυτό εκτιμούμε πως η ανθρωπότητα,

· α. δεν φτάνει να αρνείται τις απόψεις των «ουδέτερων» θεωρητικών των κρίσεων του καπιταλισμού που αδυνατούν ή αρνούνται να συνδέσουν τις καταστροφικές κρίσεις με την ίδια τη χαοτική φύση του καπιταλισμού,

· β. δεν φτάνει να αρνείται τις απόψεις των νεοφιλελεύθερων που θεοποιούν το κέρδος και δαιμονοποιούν τον άνθρωπο,

· γ. δεν φτάνει να αρνείται τις απόψεις των δογματικών που αρνούνται την ιστορική πραγματικότητα, η οποία απόσυρε το πρότυπό τους, δεν κατανοούν τη σύγχρονη πραγματικότητα και συνεπώς αγνοούν το χαρακτήρα της σύγχρονης επανάστασης, σπέρνουν σύγχυση στην κοινωνία και σε τελική ανάλυση λειτουργούν, κάποιες φορές μάλιστα συνειδητά, ως δεκανίκι του κεφάλαιου.

9. Η ανθρωπότητα πρέπει να αποφασίσει να αρνηθεί συνολικά και να ανατρέψει ριζικά τον καπιταλισμό των κρίσεων και της παρακμής, σε κάθε πιθανή και απίθανη εκδοχή του, για να μην μπορεί καμιά ψευδεπίγραφη «κομμουνιστική», ή «σοσιαλιστική» πρωτοπορία, να πουλάει τον κρατικό καπιταλισμό και τον εθνικιστικό ηγεμονισμό της για σοσιαλισμό κι’ όταν η κοινωνία απαιτεί περισσότερο σοσιαλισμό αυτή να αυτομολάει στον καπιταλισμό της «ελεύθερης αγοράς», όπως έγινε με την ΕΣΣΔ, την Κίνα και τους λοιπούς συγγενείς και στη συνέχεια να μοιρολογούν τάχα, για το «θάνατο του σοσιαλισμού», ενώ γνωρίζουν .πολύ καλά πως το μόνο που πέθανε είναι «ο εμποράκος του σοσιαλισμού».

10. Αυτό σημαίνει πως η ανθρωπότητα πρέπει να συνειδητοποιήσει πως ο καπιταλισμός δεν καταρρέει, αλλά ανατρέπεται και γι’ αυτό δεν πρέπει να μετράει τις πληγές της με τις καταστροφικές καπιταλιστικές κρίσεις, με την ελπίδα πως κάποτε θα καταρρεύσει από μόνος του ο καπιταλισμός, γιατί το πιθανότερο είναι να καταρρεύσει η ανθρωπότητα και η ζωή πριν, ή στην καλύτερη περίπτωση (καλύτερη για ποιόν αλήθεια;) μαζί με τον καπιταλισμό.

11. Σημαίνει τέλος, πως η ανθρωπότητα γνωρίζει ότι η ανατροπή του πανούργου καπιταλισμού δεν είναι εύκολη και δεν θα είναι μια ανώδυνη υπόθεση και γι’ αυτό ακριβώς η ανατροπή του καπιταλισμού προϋποθέτει την αφύπνιση και τη συνειδητή δράση όλων των δυνάμεων της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού σε τοπικό, σε εθνικό, σε περιφερειακό και σε οικουμενικό επίπεδο, σημαίνει δηλαδή ένα Νέο Διαφωτισμό, που θα σφυρηλατήσει το όραμα και θα δέσει τη γνώση για το άνοιγμα του δρόμου για ένα Νέο Οικουμενικό Ουμανιστικό Πολιτισμό.

12. Η ανθρωπότητα γνωρίζει πολύ καλά πως από όλα τα προκαπιταλιστικά συστήματα δεν απαλλάχτηκε επειδή αυτά κατάρρευσαν, αλλά επειδή η ίδια με τους αγώνες της τα ανάτρεψε. Με τον καπιταλισμό η ανθρωπότητα έχει εμπειρίες 3-4 αιώνων που συνοψίζονται στους αιματηρούς κατακτητικούς πολέμους και τις γενοκτονίες της αποικιοκρατίας, του ιμπεριαλισμού.

13. Η ανθρωπότητα έχει στις μέρες μας και την εμπειρία της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης του καπιταλισμού, με αιχμή τον αμερικανισμό, που οδηγεί ολοταχώς στην καπιταλιστική βαρβαρότητα και δεν έχει πιά πολύ χρόνο, αν δεν είναι ήδη πολύ αργά, να αποφασίσει και να οργανώσει τον αγώνα της για την ριζική ανατροπή κάθε πιθανής και απίθανης εκδοχής του καπιταλισμού, στο όνομα της σωτηρίας της ζωής, του πολιτισμού και του Ανθρώπου, στο όνομα ενός καλύτερου κόσμου.

14. Και αυτό το ζήτημα δεν μπορούν να το λύσουν οι άπληστοι επιχειρηματίες, οι δοτές κυβερνήσεις, οι επαγγελματίες πολιτικάντηδες και οι μοντελοκατασκευαστές οικονομέτρες, γιατί αυτό είναι ένα καθαρό, κορυφαίο, κρίσιμο, ζωτικό πολιτικό ζήτημα συστημικής υφής το οποίο μπορεί να το λύσει με τις ανατρεπτικές πολιτικές επιλογές της μόνο η συνειδητή και πολιτικά αυτενεργή κοινωνία, η «κοινωνικοποιημένη ανθρωπότητα».

___________________________________________________________

Αναδημοσίευση από τo www.monthlyreview.gr



3 σχόλια:

ΚΩΣΤΑΣ ΛΑΜΠΟΣ είπε...

Μανόλης Βασιλάκης

Φίλε Κώστα
Σου στέλνω ένα κείμενο για συζήτηση, πάνω στην τελυταία κρίση
***************
Είναι ένας προβληματισμός καιμια απάντηση στο άρθρο των φίλων Δημήτρη Βερβεσού, Παντελή Οικονόμου, Γιώργου Παπαγιαννόπουλου Σπύρου Παπασπύρου, και Παύλου Τουμανίδη , με τίτλο,
«Τα 28 δις και πώς να τα αξιοποιήσουμε».
*********************
Αποτελεί αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι αυτό που κατέρρευσε σαν χάρτινος πύργος στην τελευταία κρίση είναι η ακραία νεοφιλελεύθερη αντίληψη της παντοδυναμίας των αγορών.
Μια νεοφιλελεύθερη αντίληψη που συμμερίστηκαν και εφάρμοσαν σε μεγάλο βαθμό και τα δυτικοευρωπαϊκά σοσιαλδημοκρατικά κόμματα την περίοδο μετά το Μάαστριχτ. Άποψη όμως που υπήρξε κυρίαρχη και στο κυβερνοΠΑΣΟΚ της περιόδου 1996-2004 με κύριους εκφραστές της τον Κώστα Σημίτη και τον Γιάννο Παπαντωνίου. Απόδειξη γι αυτό αποτελούν οι πολιτικές των ιδιωτικοποιήσεων των ελαστικών εργασιακών σχέσεων και η ορολογία που ο Κώστας Σημίτης υιοθέτησε από τις πρώτες ημέρες της πρωθυπουργίας του ότι θα πρέπει να μιλάμε πλέον για "απασχολήσιμους" και όχι για εργαζόμενους. Όμως πιστεύω ότι ακόμα και τώρα δεν έχει γίνει αντιληπτό τι συνέβη το τελευταίο διάστημα.
Η νεοφιλελεύθερη πρόταση ήρθε σαν απάντηση σε μία περίοδο κρίσης και ύφεσης του καπιταλιστικού συστήματος. Ήρθε σαν απάντηση στην κρίση της δεκαετίας του 70 και του "80 που στην Δυτική Ευρώπη κυριαρχούσε το κεϋνσιανό μοντέλο ανάπτυξης, και στην παγκόσμια οικονομική σκακιέρα η Παγκόσμια Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ήταν στις δόξες τους.
Άρα η πρόταση που ακούγεται από πολλούς για ένα «νέο Μπρέντον Γουντς» μάλλον σαν ανέκδοτο μπορεί να ακουστεί παρά σαν πρόταση διεξόδου.
Κύριο χαρακτηριστικό της καπιταλιστικής ανάπτυξης αποτελεί (όσο κι αν κάποιοι κόπτονται περί του αντιθέτου ) η λειτουργία συγκοινωνούντων δοχείων ανάμεσα στο καπιταλιστικό κράτος και στις ιδιωτικές επιχειρήσεις. Συγκοινωνούντων δοχείων που χαρακτηρίζονται όμως από την λειτουργία μιας βαλβίδας. Όταν η ροή ευνοεί τις ιδιωτικές επιχειρήσεις η βαλβίδα ανοίγει, όταν η ροή ευνοεί το κράτος η βαλβίδα μυστηριωδώς κλείνει.
Αυτό με λίγα λόγια αποδεικνύει ότι καμία μεγάλου μεγέθους επιχείρηση δεν μπορεί να επιβιώσει αν δεν έχει συναλλαγές με το δημόσιο χρήμα. Και αυτή είναι κατά την γνώμη μου μία βασική παράμετρος του προβλήματος.
Δεν θα πρέπει να αποφεύγουμε λοιπόν να αναφερόμαστε στην αναγκαιότητα του δημόσιου ελέγχου των μέσων παραγωγής, στην ευθεία πλέον αμφισβήτηση των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής και θα πρέπει πλέον να αμφισβητήσουμε ευθέως και το κευνσιανό μοντέλο.
Και έρχομαι τώρα στην ιστορία του «σχεδίου στήριξης». Δόθηκαν από την αμερικάνικη κυβέρνηση ποσό 700 δις δολαρίων (με την στήριξη του σχεδίου Πόλσον κυρίως από τους Δημοκρατικούς βουλευτές και γερουσιαστές υπό την ηγεσία του «ελπιδοφόρου» νέου ωραίου αφροαμερικανού Μπαράκ Ομπάμα), ανάλογα ποσά δόθηκαν στις χώρες της Ευρωζώνης και ακολουθεί και η κυβέρνηση Καραμανλή με χορήγηση 28 δις ευρώ όταν με 10 δις ευρώ μπορούσε να ελέγξει πλήρως το Τραπεζικό σύστημα.
Και εδώ θα πρέπει να υπάρξει ξεκάθαρη θέση από τις δυνάμεις που αυτοαποκαλούνται σοσιαλιστικές.
Δέχονται ή όχι ότι το χρηματοπιστωτικό σύστημα θα πρέπει να τεθεί κάτω από τον Δημόσιο έλεγχο;
Δέχονται ή όχι ότι θα πρέπει να ξεκαθαρίσει το τοπίο και να σταματήσει το Δημόσιο χρήμα να χρηματοδοτεί εσαεί το ιδιωτικό κεφάλαιο;
Δέχονται ή όχι ότι θα πρέπει να αμείβεται η ανθρώπινη εργασία όχι στην βάση της προσφοράς και της ζήτησης (σαν εμπόρευμα) αλλά στην βάση της αναδιανομής του παραγόμενου πλούτου;
Δέχονται ή όχι ότι το μοντέλο του λαϊκού καπιταλισμού στην χρηματιστηριακή του εκδοχή ήταν απλώς μια μπαρούφα;
Δέχονται ή όχι ότι οι θεωρίες περί της αυτορύθμισης της αγοράς αποτελούν απλώς ανέκδοτο;
Δέχονται ή όχι ότι ο ανταγωνισμός των επιχειρήσεων στην ελεύθερη αγορά αποτελεί ένα θεωρητικό ευφυολόγημα και ότι στην πραγματικότητα, τα καρτέλ στην καλύτερη περίπτωση και τα μονοπώλια στην χειρότερη καθορίζουν τις τιμές;
Δέχονται τέλος ή όχι ότι τα μέσα παραγωγής θα πρέπει να τεθούν υπό δημόσιο έλεγχο ;
Όταν απαντήσετε θετικά σε αυτά τα ερωτήματα τα ξαναλέμε…

Μανόλης Βασιλάκης

Αναπληρωτής Γραμματέας Δημοκρατικής Συνδικαλιστικής Κίνησης Τραπεζοϋπαλλήλων

Τηλέφωνο επικοινωνίας 2109025941 - 6977290244

Ναπoλέων είπε...

Συναγωνιστή Κ.Λ.,
διάβασα , όσο πιό προσεκτικά μπορούσα, τόσο το άρθρο σου όσο και το παραπάνω σχόλιο/άρθρο του Μ.Β. αλλά δεν έγινα σοφώτερος, διότι τα άρθρα αυτά έχουν πολλούς αδιευκρίνιστους, πολύ γενικούς, όρους.
Δεν ξέρω άν εσύ ή ο Μ.Β. έχετε προσδιορίσει το περιεχόμενό τους σε προηγούμενα άρθρα σας, όμως εμένα δεν μού λέει κάτι συγκεκριμένο το π.χ. «χαοτική φύση του καπιταλισμού» τη στιγμή που το χάος εντοπίζεται ως, μοναδικό μάλλον, «μοτίβο» του "Σύμπαντος" ή της "Φύσης" αν προτιμάς.

Και καταλήγεις:
«αυτό είναι ένα καθαρό, κορυφαίο, κρίσιμο, ζωτικό πολιτικό ζήτημα συστημικής υφής το οποίο μπορεί να το λύσει με τις ανατρεπτικές πολιτικές επιλογές της μόνο η συνειδητή και πολιτικά αυτενεργή κοινωνία, η «κοινωνικοποιημένη ανθρωπότητα».
Νομίζω πως "λαμβάνεις το ζητούμενο":
Για τον απλό λόγο ότι άμα έχουμε μιά συνειδητή και πολιτικά αυτενεργή κοινωνία σημαίνει πως ΗΔΗ έχουμε ανατρέψει την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο.

Κι επειδή, όπως έλεγαν και οι αρχαίοι, πρόγονοί μας {περίπου}, «αρχή σοφίας, ονομάτων επίσκεψις» νομίζω πως πρέπει να αρχίσουμε να ξεκαθαρίζουμε την ορολογία μας και να την επαναπροσδιορίζουμε, όπου χρειάζεται.
Διότι κι ο νεολιθικός που έφτιαχνε ένα ...πετρομάχαιρο ΚΕΦΑΛΑΙΟΥΧΟΣ ήταν σε σχέση με τους υπόλοιπους κυνηγούς...

Έννοιες όπως εργασία, αγαθό, χρήμα, κεφάλαιο και πολλές άλλες που χρησιμοποιούμε {καθένας με την δικιά του οπτική, γιαυτό υπάρχει ασυνεννοησία...} πρέπει να αναπροσδιοριστούν αλλοιώς... βράστα κι άστα.

Δεν ξέρω πως αυτοαποκαλούνται οι δυνάμεις στις οποίες κατατάσσει τον εαυτό του ο Γ.Β., θα αντιπαραθέσω όμως, στα 7 [εφτά} «δέχονται;» που έγραψε, τα εξής:
* Αναρωτήθηκε ποτέ ποιός και γιατί "εφεύρε" το χρηματοπιστωτικό σύστημα; Και ποιούς σκοπούς εξυπηρετεί;
* Αναρωτήθηκε ποτέ ποιός και γιατί "εφεύρε" το χρήμα; Και ποιανού εργαλείο είναι;
* Αναρωτήθηκε ποτέ μήπως η εργασία είναι κοινωνική προσφορά, ΚΑΙ ΟΧΙ ΜΕΘΟΔΟΣ ΕΠΙΒΙΩΣΗΣ, οπότε ΔΕΝ πρέπει να αμείβεται αλλά η επιβίωση {και η καλοπέραση!!!} του ατόμου να εξασφαλίζεται από την κοινωνία;
Και, συμπληρωματικά, αναρωτήθηκε ποτέ ποιός και γιατί και με ποιό σκοπό "εφεύρε" την «Σύνταξη Γήρατος»;;;
* Αναρωτήθηκε ποτέ μήπως ο "λαϊκός καπιταλισμός" δεν είναι «μπαρούφα» αλλά μια ΑΛΛΗ μέθοδος ξεζουμίσματος των μαζών συνδυασμένη με την υπονόμευση κάθε πιθανής αντίδρασής τους, αφού ΕΧΟΥΝ ΠΛΕΟΝ ΚΑΤΙ ΝΑ ΧΑΣΟΥΝ εκτός από τις αλυσσίδες τους;;;
* Αναρωτήθηκε ποτέ μήπως η μόνη επιτρεπτέα Αγορά πρέπει να είναι η ΑΝΤΑΛΛΑΚΤΙΚΗ Αγορά και καμμιά άλλη, «σοσιαλιστική» ή όχι;;;
* Αναρωτήθηκε ποτέ μήπως ο ανταγωνισμός στην "ελεύθερη" αγορά ΔΕΝ «αποτελεί ένα θεωρητικό ευφυολόγημα», όπως γράφει; Ότι λειτουργεί μεν ...θαυμάσια αλλά είναι πιά ανταγωνισμός, πλειοδοσία, στις ΜΙΖΕΣ {δεν μιλάμε φυσικά για ...αντικρυστά μανάβικα} και ΑΥΞΑΝΕΙ πολλαπλάσια τις τιμές;;;
* Τέλος ως προς τα μέσα {και τον τρόπο και τον σκοπό} παραγωγής αναρωτήθηκε ποτέ μήπως πρέπει να ...ξαναδιαβάσουμε τον Σουμάχερ {όχι τον ...ραλλίστα βέβαια, τον άλλον...} και «Το Μικρό Είν' Όμορφο»;;;

Αν αναρωτήθηκε στο παρελθόν {ή αν το κάνει τώρα} ας μάς πει που κατάληξε.

αγάπη - αφοπλισμός - ειρήνη
Ναπολέων Παπαδόπουλος
Πολιτικός Μηχανικός
Σκλίβανη [455 00]
τηλ. 2654051217-2654051203
e-mail: nap.pap@tee.gr

ΚΩΣΤΑΣ ΛΑΜΠΟΣ είπε...

Αγαπητέ μου φίλε Ναπολέοντα,

μερικές παρατηρήσεις πάνω στο σόχλιό σου:
1.Κανένας μας δεν γίνεται σοφότερος διαβάζοντας ένα άρθρο , ή ένα βιβλίο, αλλά και κανένας που διαβάζει ένα άρθρο ή ένα βιβλίο γνώσης δεν είναι ίδος με εκείνον που δεν διάβασε κανένα άρθρο, ή βιβλίο. Πάντα κάτι μένει "κέρδος", με τη συσώρρευση του οποίου γίνεται κανείς "πλουσιότερος" για να μην πω σοφότερος. Και φυσικά μακριά από μας η ιδέα ότι όσοι μας επισκέπτονται θα γίνουν σοφότεροι. Διάλαογο κάνουμε και από το διάλογο κανένας δεν βγήκε χαμένος.
2.Η χαοτική φύση του καπιταλισμού δύσκολα γίνεται κατανοητή, για τους μη ενημερωμένους, ως διαδικασία, είναι όμως εύκολα αναγνωρίσημη, ως αποτέλεσμα, δηλαδή ως κρίση υπερπαραγωγής, ως οικολογική καταστροφή, ως πόλεμος κλπ. κλπ., από τα εκατομμύρια των φτωχών εργαζόμενω, των άνεργων και των θυμάτων της καπιταλιστικής βαρβαρότητας.
3.Ναι εμείς θεωρούμε πως μόνο μια συνειδητή, πολιτικά αυτενεργή κοινωνία σε μια κοινωνικοποιημένη ανθρωπότητα, μπορεί να θέσει οριστικό τέρμα στην καπιταλιστική βαρβαρότητα. Δεν είμαστε οπαδοί "επαναστατικών πρωτοπορειών", ούτε κανενός μεσσιανικού φωτισμένου δεσποτισμού, γιατί η ιστορία είναι γεμάτη απο κρεματόρια, κατακόμβες και γκουλάγκ που έχτισαν "επαναστατικές" μειοψηφίες με την υπόσχεση να μας απελευθερώσουν από τους προηγούμενους αφεντάδες, αλλά οι ίδιοι εξελίχθηκαν σε καινούργιους αφέντες. Θεωρούμε πως αυτού του είδουες η εξέλιξη έφτασε τα όριά της στη σημερινή καπιταλιστική βαρβναρότητα. Θεωρούμε επίσης πως το κέρδος αυτής της περιπέτειας της ανθρωπότητας είναι η διαμόρφωση των προϋποθέσεων για μιά κοινωνική συμβίωση χωρίς αφεντικά και σκλάβους, άμισθους ή μισθωτούς.
$.Το πετρομάχαιρο δεν ήταν ποτέ κεφάλαιο, γιατί το κεφάλαιο δεν είναι πράγμα , αλλά εκμεταλλευτική κοινωνική σχέση , η οποία κλέβει τα πράγματα των άλλων και καταδικάζει εκετομμύρια εργαζόμενων στη δυστυχία. Το πετρομάχαιρο ήταν εργαλείο βελτίωσης της αποτελεσματικότητας της προσπάθειας των μακρινών προγόνων μας να επιβιώσουν τα παιδιά τους και οι ανήμποροι πρόγονοί τους, στην οποία βέβαια προσπάθεια, κι' όχι σπάνια, έχαναν τη ζωή τους οι αυτοσχέδιοι κατασκευαστές και χρήστες τους, σε αντίθση με τους σημερινούς κεφαλαιούχους.
%. Συμφωνώ απόλυτα μαζί σου πως πρέπει να επαναπροσδιορίσουμε τις έννοιες, αφενός μεν γιατί πολλές από αυτές έχουν χάσει το νόημά τους και αφετέρου γιατί η γλώσσα πρέπει να παρακολουθεί και να εκφράζει τη νέα πραγματικότητα με νέες έννοιες, γιατί οι παλιές δεν μπορούν να την εκφράσουν. Πιστεύουμε πως με το διάλογο αυτό συμβαίνει σε μεγάλο βαθμό. Γιά παράδειγμα θα μπορούσαμε να πάρουμε τους όρους "αριστερή Αριστερά", "αντικαπιταλιστική Αριστερά" και "ουμανιστική Αριστερά" και να προσδιορίσουμε τα κοινά σημεία τους για να δούμε αν αυτοί οι όροι ταυτίζονται και σε ποιό βαθμό, ή αν δεν ταυτίζονται σε ποιό βαθμό δεν είναι αντίθετες έννοιες, αλλά αποτελούν διαδοχικές φάσεις μιάς ενιαίας διαδικασίας μετασχηματσισμού της κοινωνίας από το σημερινό στάδιο ανάπτυξής της μέχρι εκείναο της συνειδητής και πολιτικά αυτόνομης
κοινωνίας που σταδιακά ανατρέπει τον καπιταλισμό οικοδομώντας ταυτόχρονα ένα καλύτερο κόσμο, ένα κόσμο της αγάπης , του αφοπλισμού και της ειρήνης, τον οποίο εμείς αποκαλούμε Άμεση Συμβουλιακή Δημοκρατία και Οικουμενικό Ουμανιστικό Πολιτισμό.
Με αυτά τα λίγα σταματώ για σήμερα. ¨οσον αφορά τις αποψεις του Μανόλη, εκτιμώ πως θα σου απαντήσει ο ίδιος. Όπως θα είδες άλλωστε οι απόψεις του Μανόλη έχουν διαφορετική αφετηρία και διαφορετικό στόχο. Αυτό σημαίνει διάλογος. Ο καθένας λέει την άποψή του και όλες οι απόψεις είναι χρήσιμες και σεβαστές γιατί όλες έχουν μερίδιο στο ξεκαθάρισμα των θέσεων και των πολτικών.
Να είσαι καλά Ναπολέοντα και σε ευχαριστούμε για τη συμβολή σου σε τούτο το διάλογο.Θα χαρούμε να τα ξαναπούμε.
Για την ΠΔΝΟ
Κώστας Λάμπος